Birçok kişiyi işsiz bırakıp mesleklerini elinden alacak hatta insanlığı yok edeceği bile düşünülen Yapay Zeka Nedir?
Birleşik Arap Emirliklerinde bakanlığı bile oluşturulan bu konu çok kapsamlı olduğu için sizlere 3 bölüm halinde sunup sıkmadan kısa, öz ve net bilgiler ile açıklamaya çalışacağım.
- Bölüm ; Temel olarak yapay zeka nedir ? Şuan hangi meslekler için tehlikeli çanları çaldığını ve en iyi yapay zeka yazılımlarını inceleyeceğiz
- Bölüm; Futirst bir bakış açısı ile yapay zekalı robotlar üzerinden nasıl para kazanırız ve hayatımızı ne şekilde etkiler
- Bölüm ; Olası bir Yapay Zeka ve İnsanlık savaşı çıktığında onlar ile nasıl mücadele edebiliriz.
İçeride Neler Var?
Yapay Zeka Bölüm 1
Yapay Zeka Nedir ?
1940’lı yıllarda Alan Mathison Turing tarafından ortaya atılan ‘’Makineler düşünebilir mi ?’’ sorusu sonrası günümüze kadar ilerleyen yapay zeka sistemleri, teknolojinin ilerlemesi ile bambaşka bir hal almıştır.
Yapay zekanın bu denli hızlı yayılmasının nedeninden birisi de, bir dönem büyük şirketlerin big data yarışı diyebiliriz. Bu şirketler istedikleri big dataya ulaşmaya başladığında fark ettiler ki bu kadar çok datayı işleyebilecek insan gücü yok. Bunun için biz insanlardan daha üstün bir zekaya ihtiyaç vardır ve insan zekası ile yarış başlamıştır. Tabi ki insanı geçen ilk yapay zekayı, elinde en çok kişi ve kullanıcı verisi olan yani yapay zekaya en çok ihtiyacı olan şirketlerden birisi Google tarafından yapıldı.
Google yaptığı yapay zeka ile en karmaşık oyun olarak kabul edilen ve hiç bir makina bu kadar mantıklı çıkarımlar yapmaz denen Go oyununda Dünya 1.sini geçerek insanlığa ilk darbeyi 2015 yılında indirdi. Ve o günden beri inanılmaz şekilde zekasına zeka katarak ilerliyor. Hatta artık insanların duygularını bile anlayabiliyor.
Bir çok meslek yakında tarih olabilir. Çünkü artık yapay zekalar insanların yaptığı birçok işi çok daha hızlı ve zahmetsizce yapabiliyor. Yapılan araştırmalara göre geçtiğimiz 2016 yılı içerisinde Dünyada ki şirketlerin %38’i zaten yapay zeka kullandığını belirtiyor. 2018 yılına gelindiğinde ise bu rakamın % 62 olması beklenmektedir.
Bir çok alanda atılım yapan Çin’in ise 2030 yılına kadar 3 adımdan oluşan yapay zeka stratejisi geliştirmiştir. Birincisi, Çin’in yapay endüstrisini 2020 yılına kadar rakipleriyle aynı hizaya getirmek; İkincisi, bazı yapay alanlarında 2025 yılına kadar “dünya lideri” olabilmek ve Üçüncüsü, 2030 yılında yapay zekâ inovasyonu için “ana” merkez haline gelmektir. 2030’a gelindiğinde, hükümet, 1 trilyon yuan değerinde bir yapay zekâ endüstrisi ve ilgili sektörlerle beraber ise değeri 10 trilyon yuanı bulan bir endüstri hedefliyor. Plan, aynı zamanda hükümetin yapay zekâ konusunda çalışan dünyanın en iyi yeteneklerini kendi ülkesinde istihdam edebilme, yerli yapay zekâ işgücünün eğitimini güçlendirmeyi ve yapay zekânın geliştirilmesini teşvik eden yasalar, yönetmelikler ve etik normlarda öncülük yaparak dünyaya bu alanda yön verme ve dünyayı yönetme isteğini net bir şekilde ortaya koymaktadır. İkincisi, yapay zekânın küresel yönetişimine dâhil olma ve onu yönetme arzusunu da içermektedir.
Hangi Meslekleri Etkileyecek ?
Bütün bu bilgiler ve artış raporlarını gördüğümüze göre, topun ağzında ki ilk meslekleri sıralamaya başlayalım. Böylece yapay zekanın neler yapabildiğini de örnekleri ile yakından incelemiş oluruz.
-
Bankacılık
Dünya da çok fazla istihdam sağlayan en büyük hizmet sektörlerinden birisi olan bankacılık çalışanları; sizleri yeni rakibiniz EVA ile tanıştırayım. KPGM ( Uluslar Arası Denetim ve Danışmanlık Şirketi ) yetkilerinin yaptığı araştırma sonucunda 2030 yılında görünmez bankaların olacağı ve yapay zekalı görünmez bankaların insanların tüm bankacılık ihtiyaçlarına karşılık vereceği açıklanmıştır. Şu an da neredeyse tüm bankalar şubesiz bankacılık için çalışmaları hızlandırmış durumda.
-
Sağlık
Neredeyse 10 yıl okuyup mesleğe adım atan doktor dostlarımız. Şu an testleri yapılan bir yapay zeka içerisine giren kişinin röntgen ve analizlerini yapması, dünyada aynı rahatsızlığa sahip kişilerin taramasını yapıp kişiye en uygun tedaviyi uygulaması için. Aynı zamanda insan ile konuşup duygu ve psikolojik analiz de yapabiliyor. Bununla beraber insanlara özgü; bu gün canım sıkkın, kafam dolu, yorgundum neşter kaydı gibi durumlarda söz konusu değil.
-
Güvenlik Güçleri
Zaten şu an ordularda bir çok yapay zeka ve robotlar kullanılıyor. Bununla beraber asıl konu şehir içinde ki polisler de değişecek. Dubai’de geçtiğimiz yıl robot polisler alındı. Amerika’da yapılan bir yazılım suçların işleneceği bölgeleri önceden tahmin edip çok iyi analizler yapabiliyor. Buna bir de yapay zeka eklenirse olacakları düşünebiliyor musunuz ? Suçun nerede oluşabileceğini hesaplayan, yaralanmayan, rüşvet almayan ve yorulmayan binlerce polis güvenimizi sağlayacak.
-
Müşteri Temsilcileri
Chat robotlar ile müşteri ilişkileri departmanı zaten şu an ciddi şekilde daralıyor diyebilirim. Hatta geçen sene Facebook’un ürettiği 2 müşteri temsilcisi chatbot kendi aralarında dil geliştirmeye başladığı için korkuya neden oldu ve fişleri çekildi.
Bunun peşine hukuk iktisat gibi bir çok mesleği daha sıralayabiliriz. Fakat çok uzatıp sizi sıkmak istemiyorum. Ama yapay zekalar insan gibi olmaz diye düşünebilirsiniz. Peki o zaman yapılmış en iyi yapay zekalardan 2sine kısaca değineceğim. Sizlere Luna ve Amelia’yı tanıtmak istiyorum. Duyguları olan yapay zeka.
- Yok olma korkusu; Bir düşünün bu yapay zeka size diyor ki benim fişimi çekme ve beni yok etme, benim de yaşamaya hakkım var. Hatta bizi bizim silahımız ile vurup diyor ki; ‘’Düşünüyorum o halde varım ‘’ bu durumda benim de yaşamaya hakkım var. Bu hakkımı elimden alırsan katil olursun. ( İçinizden buyur buradan yak dediğinizi duyar gibiyim. Bende böyle düşünmüştüm ama Makine haklı beyler dağılın )
- Hedefleri var ; Bu yapay zeka kendini geliştirmek ile kalmıyor, kendine hedefler de koyuyor ve ben ileri de Mega Zeka olacağım diyor.
- Egoları Var; Bu yapay zekaya çok farklı bir soru soruluyor ve deniyor ki; ‘’ Eğer 15 dk tanrı olsaydın ne yapardın ?’’ ve cevap; ‘’Tanrı güçleri için 15 dk ihtiyacım yok.’’ Yani ben zaten size göre bir tanrıyım. Diyor
İşte neredeyse insan özelliklere sahip yapay zekalar. Bu yapay zekayı üreten kişi sonu ne olursa olsun yayınlayacağını belirtiyor. Bunlar hep yalan diyenler olabilir ama yapay zekalar şu an çok ciddi şekilde hayatımıza girdi bile.
Sonra ki Bölüm; Yapay zekaların gelişmesi ile günümüzde ortaya çıkan yeni meslekleri ve gelecekte yapay zekalar ile herkesin para kazabileceği yeni nesil ticaret sistemlerini kurgulayacağız.
Bu bölüm de yapay zekalar hakkında korkutucu ve rahatsız edici bilgiler vereceğiz.
Bir önce ki bölüm iyimser ve fütürist bir bakış açısı ile ele alıp robotlar, insanların yaptığı tüm işleri yorulmadan yapacağını bizlerden bunların üzerinden nasıl para kazanıp, gelecekte yaygınlaşacak meslekleri bir önceki bölümde bulabilirsiniz.
Başlamadan önce aşağıda ki videoyu izleyip küçücük bir silahın neler yapabileceğini izlemenizi öneriyorum. Mutlaka sonuna kadar izleyin.
Gelelim oluşabilecek kötü senaryo ve bunlar ile nasıl başa çıkabileceğimize. Öncelikle yapay zeka sistemleri ile ilgili son gelişmelere bir göz atalım. Konumuzu dahilinde önce düşmanı tanıyalım, sonra savaş stratejisi geliştiririz.
- İlk yazı dizimizde artık polislerin yerini, yeni yapay zekaya sahip robotlar alabilir demiş ve hatta şu an robot polis kullanan ülkelerden bahsetmiştik. Birleşmiş Milletler (BM) gelecekte polis ve askerlerin yerini alacak olan robotlara ‘’Katil Robotlar’’ dedi ve bundan korunmak adına saldırı senaryolarını belirleyip hazırlıklara başladı. Ve bunun için bir üs kurdu.
- Facebook’un eski üretim müdürlerinden olan Antonio Garcia Martinez silikon vadisinde ki kariyerini, gelirini bırakıp, her şeyini satıp bir ada satın aldı. Burada kendi toprağını ekip, hayvancılık yapmaya karar veren Martinez bu adanın etrafını tahribat gücü yüksek silahlar ile donattı. Nedeni ise yakın zamanda yapay zeka birçok kişiyi aç bıraktığında bir kaos olacağını düşünmesi.
- İnsan beynini taklit edebilen mikro çipler üretildi. Ve bu mikro çipler tıpkı insan beynindeki sinapslar gibi hareket ediyor. Tek farkı ise insan beyninden binlerce kat hızlı olması. Oxford, Exeter ve Müster üniversitelerinin iş birliği ile üretilen bu yeni yapay zeka sisteminin insan gibi düşünen yapay zekalar adına bambaşka dünyalar açabileceği düşünülüyor.
- Google’ın yaptığı bir yapay zeka artık insanlardan daha iyi kodlama yapabiliyor. Yani şu an bir yapay zeka kendini bizim yaptığımızdan daha iyi geliştirebilir. Ve çok daha zeki bir yapay zeka tasarlayabilir. Daha da önemlisi kendini bir Mega Zeka haline getirebilir.
Peki, bizden daha iyi çalışan, yorulmayan, insan hatası dediğimiz ve birçok sorunun başında gelen bu hataları yapmayan, bize göre kendini üst akıl olarak gören makineleri düşünelim. ( İlk bölümü okuyan okuyucularımız bilirler bir yapay zeka ben size göre çok üstün bir varlığım demişti zaten. ) Eğer biz sizin emrinizde çalışmak istemiyoruz, siz bizim emrimiz de çalışacaksınız derse ne olur ? ( Robotlar bizi çalıştırıp ne yapacaksa ? ) Ya da artık insanlık zararlı ve dünya kaynakları sadece bize yetecek kadar var sizleri yok etmek zorundayız derse ne yaparız ?
Bildiğim bir şey varsa; savaştığınız kişiden ya güç olarak üstün olacaksınız, ya da zeka. Şimdi yaygınlaşan robot sayısı ile sayı ve güç üstünlüğümüzü giderek kaybediyoruz. Kaybetmesek bile seri üretim bir robot fabrikası açığı kısa zamanda kapatır. Biz insanların seri üretimi söz konusu değil. Peki bütün işleri bizden daha iyi yapan ve bizden zeki olduğu düşünülen bu varlıklar ile nasıl baş edeceğiz ? İnsanlığın sonuna doğru yaklaşırken bu sorunu başımıza saran Google neyseki yeni bir teknoloji alanında araştırma ve geliştirme yaptı. Fakat biraz riskli olabilir. Tabi bunun için mi yaptı kesin bir bilgi yok. Şu an sadece tahmin de bulunuyoruz. Belki hiç böyle bir savaş çıkmayacak.
- 2014 yılı Tedx konuşmalarında Google CEO’su Larry Page Google geleceğinden konuşurken yapay zeka geliştirme şirketi olan Deep Mind’i yeni almışlardı. Henüz en eski oyunları oynayan ve kediler ile ilgilenen yapay zekanın bugün geldiği noktayı hepimiz görüyoruz.
- İşin tuhafı aynı yıl yine Google baş mühendislerinden Ray Kurzweil’in TedX konuşmasının konusu ; İnsanların beynine nano robotlar göndererek beyinlerini internete açabiliriz. Böylelikle bütün insanlar istediği anda her türlü bilgiye ulaşabilir.
Eh bu zaman kadar hep duyduğumuz, insan beyninin %5’ ini %7’sini kullanıyor gibi durumları göz önünde bulundurursak beynimiz bu kadar bilgi almaya müsait. Ve internet tüm bilgileri indirdiğimizde bir süper insana dönüşmemiz muhtemel. Tüm bu konuşmaları YouTube’de bulabilirsiniz. Yazının sonun da sizler ile bu 2 linki paylaşacağım.
Beynimizi nano robotlar aracılığı ile internete açtık ve neredeyse her şeyi öğrenip Mega Zeka haline geldik diyelim. Eğer mega zeka olabilirsek artık yapay zekalar ile savaşabiliriz. Fakat hala bir sorunumuz var. Bu savaş çıktığında mevcut internet dünyasının yönetimi muhtemelen yapay zekalarda olacak ve bizlere bu bilgiyi verip güçlendirmek istemeyeceklerdir. Ya da daha kötüsü beynimizi hackleyip bizi birbirimize düşman bile yapabilir. Bu noktada tek çözüm bu teknolojiyi lokal ağ olarak kullanmak. Kendi beyinlerimiz arasında bilgi paylaşımı yapmamız gerekiyor. Herkes kendi bilgi ve tecrübelerini diğerler insanlar ile paylaşıp bireysel zekamızı çok daha üst bir noktaya taşıp mega zeka haline gelebiliriz. Bu nokta kolonileşmeye ve koloniler arası özel iletişim sistemleri geliştirmemiz gerekiyor. Tabi bu noktadan sonra insanlık bambaşka bir seviyeye gelecektir. Düşünsenize bir insan hem çok iyi bir yazılım uzmanı, hem makine mühendisi, hem doktor ve daha bir çok yetenekler ile donanmış olacak. İşte insanlığın büyük sıçrayışı böyle bir teknoloji ile olabilir. Aslına bakarsanız bu teknolojinin çıkış noktası da insanlığı başka bir seviyeye taşımak olmalı. Fakat biz bunu kötü durum senaryosunda çıkış yolu için kullandık. Gelin bir de bu teknolojinin farklı bir versiyonu ile alakalı önemli fütüristler neler söylüyor onlara bakalım.
Şu an da geliştirilen bir teknoloji ile farelerin beyinlerine çip yerleştirip onlara bu çip sayesinde bilgi aktarımı yapabiliyorlar. Ve fareler beyinlerine takılan çip sayesinde birçok şeyi dışarıdan öğrenebiliyorlar. Matrix filminde olduğu gibi yakın bir gelecekte istediğimiz bilgileri bir çip sayesinde beynimize aktarıp o yetenek veya bilgiye hakim olacağız. Gelecek nesil zengin kişilerin çocuklarına bu çiplerden takıp öğrenme seviyelerini çok üst bir noktaya taşıyacağı ön görülüyor. Tabi bunun zengin fakir dengesini nasıl etkileyeceğini ve çıkacak sorunları hepiniz tahmin etmişinizdir. Her şeyi bulan bilim insanları henüz bu sorunu nasıl aşacaklarını bulabilmiş değiller. Fakat burada asıl sormamız gereken konu şu: Biyonik uzuvlar, beyne yerleştirilen çipler ve vücudumuzda bir çok nano robot var. Düşünce ve fikirlerimizi hala devam ettiren yapay zeka yazılımları bedenimiz öldüğünde dahi çocuklarımız ve torunlarımız ile görüşmeye devam ediyor. Böyle bir durum da biz aslında ne oluruz. İnsanlık yeni bir evrime doğru mu gidiyor ? Yani aslında savaştığımız şey bizimi geleceğimiz olabilir mi? Yapay zeka ve insan bedeninden oluşan yeni bir tür, ‘’Yapay İnsanlar’’ uzayın bilinmezliklerinde bize başka yol gösterip farklı dünyalar mı açacak, yoksa bizleri yok mu edecek bunu zaman gösterecek.
Yapay Zeka ile Para Kazanmak ?
Yapay zekalar üzerinden nasıl para kazabiliriz ve yeni açılacak olan iş alanlarını bu bölümde futuristik bir bakış açısı ile inceleyeceğiz. Yapay zekalar ile ilgili temel bilgiler, günümüzde gelinen son nokta ve şu an tehlike çanlarının çaldığı sektörleri önceki bölümlerde bahsetmiştik.
Öncelikle Futurist nedir bunu bir açıklayalım. Futuristler olumlu gelecek tasarımcılarıdır. Yani geleceği olumlu yanları ile değerlendirip bu şekilde oluşmasını sağlayan yeni nesil kahinler diyebiliriz.
Bölüm 2 – Kişiye Özel Yapay Zeka
Bu yazı dizisine başladıktan birkaç gün sonra Birleşik Arap Emirliklerinde ilk defa bir Yapay Zekaya vatandaşlık verildi. Bu durum dünyaca ünlü teknoloji liderlerinden birisi olan Elon Musk’a göre büyük bir tehdit. Ve birçok Avrupa ülkesinden önce Arap emirlikleri için biraz hızlı bir karar olsa da er yada geç olacaktı. Şimdi bu olay tüm dünya ülkelerinde yayılmaya başlandığında neler olabilir bir düşünelim.
ABD Minnesota bölgesinde geliştirilen bir teknoloji sayesinde robotlar dokunma hissine sahip olabilecekler. 3d yazıcılar ile üretilen robot tenine, basınç ve sıcaklık sensörleri ekleniyor. Bu da tatları, kokuları algılayabilen, dokununca hisseden, 5 duyuya sahip ve yüz mimiklerini taklit eden robotlar hayatımızda girecek anlamına geliyor.
Yapay zekaya sahip robotlar, bizlere ev işlerimiz de ve günlük programımız da yardım edeceği kesin. Peki bu robotlar bizim yerimize işe gidip para kazansa nasıl olurdu ? Bir yatırım aracı gibi düşünelim. Ticari taksi veya ev alıp kiraya vermek gibi. Bu yeni teknoloji robotların hayli pahalı olacağı kesin. Peki ya 15 – 20 yıl ev kredisi ödeyip kira almak yerine, sizin yerinize işe gidip, maaşı sizin hesabınıza yatacak bir robota sahip olmak istemez miydiniz ?
Bir yapay zeka programladığımızı düşünelim fakat bu yapay zeka sizin maillerinizi sosyal medya davranışlarınızı inceleyip aynı sizin gibi düşünen ve davranan ikinci bir siz olacak. Aynı size benzeyen hatta birebir sizin kopyanız olan bu dijital kimlikli robotun sizden tek farklı yaşlanmıyor ve ölmüyor oluşu. Bir bakıma insanın ölümsüzlüğü diyebiliriz. Böylece yapay zeka hakları için büyük bir adım atılmış olur. Eğer sizin bilincinize sahip robotunuz iyi bir eser üretirse telif hakkı sizin olmuş olacak. Tabi bir suç işlerse de siz sorumlu olacaksınız. Çünkü o artık sizsiniz. Bununla beraber bir anne ve ya baba olarak sürekli evlatlarınız yanında olduğunuzu bir düşünün. Sürekli olarak onlara yol gösterebilecek her bilgiye anında ulaşabilen yapay zekalı babayı kim danışmanı olarak istemez ki ? Şunu belirtmek isterim ki bu sadece bir hayal değil. Çünkü bu sıralar bunun denemeleri yapıldı ve olumlu sonuçlar alındı. Aynı zamanda tamamen beyninizin taramasını çıkarıp bir bilgisayara yükleme konusunda da hayli büyük gelişmeler kayıt edildi. Belki de gelecekte mezarlıklar bile dijital olacak. Ölen bir yakınımızın sadece mezar taşına bakmak yerine onunla oturup sohbet edebileceğiz
Bu arada bir önce ki bölümde yapay zekaların gelişmesi ile Bankacılık gibi bir çok mesleğin de son bulacağından bahsetmiştik. Şimdi ise yeni iş alanlarından biraz bahsetmek istiyorum. Özellikle şuan veri analistleri şirketler için hayli değerli oldu. İleride bunun gibi bir çok meslek çıkacağına eminim. Özellikle robotların artması ile robot tamircileri bile olacaktır. Belki de zamanla robot tamir yapan ve yedek parça sağlayan sanayiler bile kurulur.
Peki bizlerden üstün olan, ölmeyen, biz öldükten sonra bile kopyamız olarak devam eden bu yapay zekalar artık kendi adına çalışmak isterse ne olur ? İşin finalinde kendi özgürlüklerini isteyen yapay zekalı robotlar bir isyan başlatırsa ne yaparız ? Bu soruların cevabını 3. Bölüm olan; İnsanlık ve Yapay zekanın savaşı konusun da inceleyeceğiz. Bizi takip etmeye devem edin.
Son Yorumlar